Zorgen om de zorg misvattingen over de zorg

Bericht aan Zorggroep zaterdag 2 oktober 2010
Onderwerp: Zorgen om de zorg misvattingen over de zorg 

Omtrent de discussie over de cure ervaar ik steeds weer dat een aantal misvattingen een verstandige discussie over de toekomst van de zorg in de weg staan. Het is naar mijn mening noodzakelijk de hieronder genoemde misvattingen eerst recht te zetten, zodat we zinvol over de toekomst kunnen nadenken. Dus nu bewust even vanuit mijn bril als medisch specialist gezien. 

A.  " Onze huidige gezondheidszorg is nu duur, slecht en inefficient. Het levert niets op. " 

Tegenover de kosten van de Nederlandse curatieve zorg staan hoge opbrengsten.  Nederlanders geven internationaal gezien - met 3,7 procent van het bruto binnenlands product (bbp) – samen met Spanje het minste uit aan ziekenhuiszorg, huisartsen en specialisten.

De Concurrentiepositie van Nederland is verbeterd, waarbij het macro-economisch beleid en de efficiënte gezondheidszorg hoog gewaardeerd worden. De efficientie wordt nog eens gestaafd  met het steeds genoemde OESO rapport: Het wijst op de correlatie laag aantal specialisten/1000 burgers en hogere inkomen, mn in Nederland (althans hogere inkomen als de privaat inkomsten van de rest van de werelddokters niet worden meegenomen). Gecombineerd met de rapporten over hoogstaande kwaliteit en toegankelijkheid van de Nederlandse zorg door de commonwealthfund (USA) en Euro-Canada Health Consumer Index  (onderzocht zijn o.a. toegankelijkheid, patient veiligheid, coordinatie en efficientie) concludeer ik dat Nederlandse specialisten harder werken e/o efficienter zijn. Immers de lage densiteit aan artsen leidt zeker niet tot slechtere zorg.

B.  " Medisch Specialisten en hun afdelingen kun je ongestraft los van elkaar uitwisselen. " 

Net als in de sport worden de beste resultaten echter toch echt pas bereikt als een team goed op elkaar is ingespeeld.

C.  " Vrijgevestigde specialisten hebben geen ondernemers risico. " 

 Als medisch specialist ervaar je de volgende risico's:

1. Het geleende startkapitaal (goodwill van 250.000 - 300.000 euro) moet wel afbetaald kunnen worden.

2. Bij iedere ziekenhuisdirectiewissel nieuwe spelregels.

3. De steeds wisselende financieringssystemen maken een goed en gezond financieel beleid voor medisch specialisten en ziekenhuizen al jaren onmogelijk.

4. Ziekte van maatschapsleden zal intern opgevangen moeten worden.

5. Een foute beslissing (menselijkerwijs mogelijk) kan ernstige gevolgen hebben voor je patient. Daarnaast loop je nu ook kans om publiekelijk aan de hoogste boom opgehangen te worden, zelfs zonder tuchtrechterlijke uitspraak.

6. Iedereen moet geholpen worden. Als de uitgaven daardoor stijgen wordt je later gekort.

7. De overheid mag een max. omzet vastleggen bij stijgende werklast.

8. Ook wat betreft honorarium per 'verrichting' ben je volkomen speelbal van de politiek.

9. Men mag mogelijk zomaar besluiten je onvrijwillig in een loondienstverband situatie te brengen. En zo je opgebouwde pensioenrechten op het spel te zetten en je van je startinvestering (250.000-300.000) onteigenen.

10. Als dokter blijf je medisch verantwoordelijk, terwijl straks anderen bepalen hoe je je werk moet doen (wijzigingen Wet cliëntenrechten zorg (WCZ) en Wet marktordening gezondheidszorg (WMG))

Welk weldenkend mens ambieert (straks nog) deze positie  ?

D.  " De medisch specialist heeft geen praktijkkosten. "  De praktijkkosten zijn wel:  

Vervoer, ICT: vaste en mobiele telefoon, internet, afschrijving computer, verzekeringen, contributies, literatuur en nascholing, herregistratie, advieskosten, accountant, pensioenpremie, personeel, KvK.

E.  " (C+D =>) Het uurtarief van een vrijgevestigde medisch specialist is veel te hoog ". 

Het uurtarief van een vrijgevestigde medisch specialist bedraagt 139 euro per uur (dag of nacht). In vergelijking met andere vrijgevestigde beroepen van dezelfde opleidingsgraad is dit aan de lage kant (andere beroepsgroepen kennen meestal ook nog extra onregelmatigheidstoeslagen). Het uurtarief kan zoals gebleken herhaaldelijk eenzijdig door de minister verlaagd worden.

F.   Regelmatig worden onjuiste uitspraken gebruikt om het beeld te kleuren, zie in de Elsevier van 11 september 2010:-  "De best betaalde artsen van de wereld OESO rapport " : Gezien prive (neven)praktijken van artsen in het buitenland niet zijn meegerekend (zoals in het rapport aangegeven), is de vergelijking onjuist. Nederlandse artsen hebben vrijwel geen neveninkomsten uit prive praktijken itt in het buitenland.

-   " Het werk van een medisch specialist is te vergelijken met die van een tuinman (routine). "   Toch denk ik niet dat we voortaan beter een willekeurige persoon het eenvoudige trucje kunnen leren, zodat hij  de patient (je begrijpt...  niet zijnde mij, mijn vrienden of mijn familie) straks mag opereren .

- " Als het maken van een rontgenfoto met de geavanceerde apparatuur van nu sneller kan,maar de specialisten nog steeds de oude normtijd aanhouden, dan kunnen ze nu zes keer zoveel verdienen." Laat nou van oudsher het maken van die foto's niet een taak zijn van de radioloog (specialist), maar van de laborant.  De specialist krijgt wel meer opnames ter beoordeling, verslag en bespreking. Tijdwinst op andere  punten is overigens wel weer geinvesteerd in kwaliteit (bijvoorbeeld multidisciplinaire besprekingen).

Ik hoop vurig dat bovenstaande uitspraken niet tekenend zijn voor de huidige kennis van de ‘zorgkenners’ over het werkveld. Dat zou zorgelijk zijn.

G. "Verzekeraars en managers zijn meer betrokken bij het welzijn van de patient dan de arts, die de patient behandelt."

Zo evident onlogisch…..

Het is de vraag of we een kennelijk goed lopende gezondheidszorg zo radicaal om zeep moeten helpen. Veranderingen moeten mijn inziens wel altijd verbeteringen betekenen. Het lijkt dat de gewenste middelen nu erger zijn dan de kwaal. Fine-tuning lijkt een betere strategie en is wel nodig als aanpassing aan de verwachtingen van burgers/ patienten van deze tijd. Maar ook: We verwachten een stijging van de zorgvraag door vergrijzing en innovaties. De vergrijzing  zal ook het man/vrouwkracht potentieel in de zorg verkleinen. Het is dus zaak de zorgvraag te temperen door preventie (goede voorlichting en leefstijlverbetering) en versterking van de 1e lijnszorg als poortwachter. Jaag goede en harder werkers niet uit de zorg en leidt ze niet steeds af met nieuwe regels. Samenwerken in de zorg is beter dan concurreren. Efficientie en kwaliteitsverhoging hebben meer kans als we van elkaar kunnen leren.  We moeten de zaak op medisch verantwoorde wijze aanpakken en ons blik niet laten vertroebelen door opportunistische en populistische onderbuiksgevoelens.